De maatschappelijke coalitie Over Informatie Gesproken heeft elf aanvragen geselecteerd om de informatierelatie tussen overheid en burger te verbeteren. Naar aanleiding van de call for proposals in maart dit jaar, werden vierendertig voorstellen ingestuurd. Het beschikbare budget van 400.000 euro was hiermee ruim driemaal overvraagd. Na een zorgvuldige weging zijn elf aanvragen geselecteerd die in principe dit jaar geconcretiseerd dienen te worden. Tijdens hetECP-jaarfestival in november worden de (tussentijdse) resultaten gepresenteerd.

‍‍

Voor 2024 heeft de maatschappelijke coalitie een budget beschikbaar van 400.000 euro voor maatschappelijke projectideeën en onderzoeksvragen die bijdragen aan een meer gelijkwaardige informatierelatie tussen overheid en samenleving. Via een call for proposals zijn partijen gevraagd voorstellen hiertoe in te dienen. De ingestuurde projectideeën en onderzoeksvragen zijn beoordeeld door een selectiecommissie die vervolgens een voorselectie heeft gemaakt. De voorselectie inclusief advies is voorgelegd aan de stuurgroep, bestaande uit een vertegenwoordiging van het Programma Open Overheid, de Informatie Academie, I-Partnerschap en het Dagelijks Bestuur van de coalitie. Bij het honoreren van de aanvragen werd getoetst op het perspectief vanuit de samenleving, het agenderen van een maatschappelijk thema dat voor de coalitie relevant is, het bijdragen aan samenwerking en versterking van een relevant netwerk op één van de thema’s en concrete, maatschappelijke impact.

‍
Van data-ondersteunende dienstverlening tot algoritmische profilering
Op diverse manieren werd er door de deelnemers nagedacht over het verbeteren van de informatierelatie tussen overheid en burger. De geselecteerde projectideeën raken aan verschillende thema’s, zoals regie op eigen gegevens, digitale inclusie, afhandeling van Woo-verzoeken, actieve openbaarheid en digitale democratie.

Eén van de gehonoreerde projecten is ‘Society-in-the-Loop’, waarbij inclusieve data-ondersteunde dienstverlening in de praktijk wordt getest met de living lab-methode. In eenliving lab werken onderzoekers en maatschappelijke partners samen aan oplossingen. Het onderzoek zal voortbouwen op een data living lab dat eerder is gehouden in Utrecht Overvecht, waarin werd samengewerkt met inwoners, de gemeenteUtrecht, Project O en The Green Land. Het project is een mooi en relevant voorbeeld waarbij wetenschap en samenleving op een constructieve manier samenwerken en tot concrete resultaten komen.

Een ander voorbeeld is het idee ‘Algoritmische profilering in relatie tot informatierelatie overheid en burger’. Het project focust zich op de vraag in welke mate de state of the art informatievoorziening rond algoritmische profilering aansluit bij de informatiebehoeften van burgers en de geldende juridische verplichtingen. Het thema sluit erg goed aan bij de doelstellingenvan de coalitie. Ook andere partijen werken aan dit thema. De coalitie stimuleert de verbinding en samenhang tussen deze verschillende initiatieven.

De volgende projectideeën zijn geselecteerd:

- Transparante algoritmen: van black box naar vijf sterren. (The Greenland en Open State Foundation)

- ‘Society-in-the-loop’:rechtvaardige menselijke interface tussen inwoners en overheid. (UniversiteitUtrecht Bestuurs- en Organisatiewetenschap, Data Science, Gemeente Utrecht, TheGreen Land, Team Uthiek en Project O)

- Algoritmische profilering in relatie tot informatierelatie overheid en burger (UniversiteitLeiden Instituut Publiek Recht)

- Gedrag en gedragsbeleid voor de omgang met desinformatie (Universiteit Utrecht Bestuurs- en Organisatiewetenschap, Psychologie)

- Witboek Woo Best Practices (Open State Foundation en journalistiek)

- OverzichtConvenanten (Universiteit van Amsterdam IRLab)

- Elk bestuursorgaan haar eigen Woogle (Universiteit van Amsterdam IRLab)

- Naar een gelijkwaardigere informatierelatie tussen burger en overheid bij geautomatiseerde bestuurlijke besluitvorming (Universiteit Utrecht CHAIN)

- Maatschappelijke baten van transparantie (Instituut voor Maatschappelijke Innovatie en anderen),cofinanciering i.s.m. Nationaal Archief.

- Naar een publieke, faire standaard voor de uitwisseling van persoonsgegevens (WaagFutureLab)

- WOO-Cultuur in beeld, creëer wederzijds begrip tussen journalisten en ambtenaren (SETUP enFontys)

‍Samenwerking met de samenleving
De coalitie streeft naar een gelijkwaardige informatierelatie tussen burgers en overheid. De call for proposals is eénvan de initiatieven van de coalitie om externe maatschappelijke partijen en de samenleving te betrekken bij het verbeteren van deze informatierelatie. De ingestuurde ideeën zijn kleine projecten of onderzoeken die leiden tot een direct toepasbaar resultaat of een vooronderzoek, waarna een vervolgtraject opgestart kan worden. In de komende maanden zal de coalitie via de website de verschillende project en verder uitlichten en berichten over de voortgang.

‍

‍

‍